Το πηγαίο χιούμορ του Βασιλιά Φίλιππου Β' της Μακεδονίας

Ιδιαίτερα σημαντικές πτυχές της προσωπικής ζωής του μακεδόνα βασιλιά παρουσιάζει ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ Ιωάννης Τουλουμάκος μέσα από το βιβλίο του “Χιούμορ και Σάτιρα των Αρχαίων Ελλήνων - Τρόποι Ζωής, Ιδέες, Πρόσωπα και Περιστάσεις”, Θεσσαλονίκη 2011, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αφών Κυριακίδη.

Η πάλη για την ηγεμονία στην Ελλάδα στον 4ο αι. π.Χ. μας είναι κυρίως γνωστή, σε αντίθεση προς ό,τι συμβαίνει κατά κανόνα στην ιστορία, από τη σκοπιά του ηττημένου (δηλ. της δημοκρατικής Αθήνας) και όχι από τη σκοπιά του νικητή (δηλ. της μοναρχικής Μακεδονίας). Το “παράδοξο” αυτό εξηγείται με το ότι τα ιστορικά έργα που εγράφησαν για τη Μακεδονία και τον νικητή βασιλιά της, Φίλιππο Β’, από μακεδόνες και άλλους έλληνες ιστορικούς, εκτός από λίγα αποσπάσματα χάθηκαν, εφόσον στους πέντε αιώνες της Ρωμαιοκρατίας δεν υπήρχε το ενδιαφέρον για τη διάσωσή τους -οι Μακεδόνες ήταν άλλωστε το μόνο ελληνικό φύλο που προέβαλε επανειλημμένως αντίσταση τους Ρωμαίους- και οι έλληνες διανοούμενοι των αυτοκρατορικών χρόνων, με την κλασικιστική νοοτροπία της εποχής που προώθησε ο πρώτος ρωμαίος αυτοκράτορας Αύγουστος, εξιδανίκευαν -και μάλιστα σε αντίθεση προς τη Μακεδονία- την κλασική Ελλάδα και προέβαλλαν ως πρότυπο της ρητορικής παιδείας τον Δημοσθένη. Γι’ αυτό κάθε μαρτυρία που αναφέρεται στην προσωπικότητα του μεγάλου αντιπάλου του και διαφέρει από τη μεροληπτική εικόνα που συνθέτει ο αθηναίος ρήτορας γι’ αυτόν έχει ιδιαίτερη σημασία.

Από τις μαρτυρίες αυτές παραθέτουμε εδώ εκείνες από τις οποίες προκύπτει το χιούμορ που διέθετε ο μακεδόνας βασιλιάς, το οποίο αφήνει άλλωστε να εννοηθεί ο ίδιος ο Δημοσθένης -φυσικά με τον δικό του, μεροληπτικό τρόπο- λέγοντας πως ο Φίλιππος έχει συγκεντρώσει γύρω του πολλούς “ασελγείς θαυματοποιούς”, αλλά και “μίμους γελοίων και ποιητάς αισχρών ασμάτων”, τα οποία αυτοί γράφουν “ένεκα του γελασθήναι”, και μάλιστα πως γι’ αυτό τους “αγαπά” (Ολυνθιακός Β’, §19). [Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι ο Δημοσθένης, όπως προκύπτει από τους πολιτικούς και δικανικούς λόγους του, δεν είχε χιούμορ: Βλ. Τηλ. Φιλιππίδη - Μ. Τσάντε, “Η

Δίκη περί Όνου σκιάς - Μια πολύ πιθανή ιστορία”, Θεσσαλονίκη 1996, 56 κ.εξ.]

Διαβάστε περισσότερα »